Mikołaj Łoziński "Stramerowie"

 

"Wojna to nuda. Właściwie najlepiej pasowałaby do niej „straszna nuda”. Ale wszyscy myślą, że „straszna nuda” to po prostu wielka nuda, a wojna była i straszna, i nudna jednocześnie.”

Warszawa, Konstancin, Kraków, Moskwa, daleka Syberia, Francja – kontynuując opowieść o rodzeństwie tarnowskich Żydów, Mikołaj Łoziński zabiera nas do każdego z tych miejsc. Wojenne i powojenne losy Weli, Nuska, Hesia, Reny, Rudka, Salka i małej Róży pokazuje z perspektywy każdego z bohaterów, choć nie każdemu poświęca tyle samo miejsca. Najwięcej uwagi, tym razem, dostają najmłodsi z szóstki rodzeństwa, Wela i Nusek, którzy próbują przetrwać wojenną zawieruchę w Warszawie i Konstancinie. Bo „Stramerowie” to powieść o przetrwaniu właśnie. O konieczności porzucenia własnej tożsamości i historii by móc ocalić życie. Mikołaj Łoziński pokazuje wojnę z perspektywy Żydów przebywających nie w gettach i obozach, ale próbujących przeżyć po drugiej stronie muru i drutu kolczastego. Kreśli obraz życia w ciągłym strachu przed zdemaskowaniem, starań o wtopienie się w otoczenie, bycia niewidocznym. Ale pokazuje także normalne życie, codzienne, powszednie troski i radości, marzenia i dążenia. Kontynuacja „Stramera” to również ukazanie wielkiej wartości rodziny, pokazanie jak istotną odgrywa rolę w życiu człowieka, nawet wówczas gdy nie może być razem.

Na każdej stronie „Stramerów” widać ogrom wiedzy i pracy włożonej w jak najwierniejsze przedstawienie realiów. Dzięki Autorowi oglądamy inną niż dotychczas wojenną Warszawę. Patrzymy na nią nie z perspektywy walki i getta, ale np. tętniącej życiem ulicy Marszałkowskiej. 

Mikołaj Łoziński stworzył powieść wielowymiarową i spójną. Dynamiczna akcja, częste zmiany perspektywy, zwięzłość w kreśleniu losów niektórych postaci i pogłebiony rys psychologiczny innych, sprawiają, że od lektury „Stramerów” nie sposób się oderwać. Autor ponownie zachwyca stylem i językiem. Wspaniała to powieść, niezwykle urokliwa i poruszająca. Trwam w zachwycie i najmocniej polecam. 

(współpraca reklamowa z wydawnictwem Literackie)